1990 yılından bu yana, dijital reklamcılığın 25 yıl içerisindeki değişim serüvenine gelin birlikte bakalım…
Dijital Reklamların 25 Yıllık Gelişim Süreci
Hiç şüphesiz dijital reklamcılığın gelişmesi, aslında reklamcılık sektörünün teknolojiye ayak uydurması ile birlikte başlayan bir süreçtir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte daha efektif, hedefleme yöntemleri ile doğru kişiye ulaşabilme, reklamcılık sektörünü olumlu yönde etkilemiştir.
Dijital reklamcılığın gelişimindeki en önemli kilometre taşlarına baktığımızda;
İlk durağımız, 1994 yılında başlayan “Banner Reklamları” olacaktır. HotWired, 1994 yılında Wired dergisinde banner reklam yayınlar. Bu sayede dijital reklamcılığın aslında temelleri atılmaya başlanır.
Ardından http çerezleri, kullanıcı davranışlarını tanımlama konusunda oldukça etkili olmuştur.
1995 yılında ise Yahoo kullanıma sunulur ve ilk arama motoru internet dünyasına dahil olur.
Takvimler 1996 yılını gösterdiğinde dijital reklamcılık için oldukça önemli bir gelişme olan Flash 1.0 ve içerik pazarlama terimleri tanıtılır.
Pop-up reklamlar ilk kez 1997 yılında keşfedilir ve bu reklamların kullanıcıların dikkatini çektiği tespit edilir.
1998 yılında Google arama motoru piyasaya çıkar ve bu gelişme dijital reklam endüstrisinin en kritik kilometre taşlarından olacaktır.
1999 yılında ise goTo.com sitesi, yerleşik arama sonuçları için ödeme kavramını ortaya çıkartır. Bu durum reklamverenlerin, ücretli arama ve tıklama başına ödeme alma yönündeki yaklaşımlarını değiştirir.
2000 yılında Google, AdWords reklam platformunu duyurur. AdWords, tıklama başına maliyet üzerine kurulur ve aynı zamanda mobil reklamcılığın ilk çıkış yaptığı yıldır. Google AdWords ileride değişecek ve Google Ads olarak hizmet vermeye devam edecektir.
2002 yılına gelindiğinde ilk reklam engelleyici yazılımlar browser üzerinde kullanılmaya başlar.
2003 yılında profesyonellere yönelik bir sosyal ağ platformu olan LinkedIn kurulur ve
Google, Adsense reklam platformunu duyurur.
2004 yılında Facebook kurulur ve Facebook “Facebook Flyers” adında ilk reklam yayını yapar.
2005 yılında Youtube kurulur ve dijital reklamcılık alanında oldukça dikkat çekici bir konuma sahip olur. Aynı yıl içerisinde geniş bant teknolojisine geçilir ve daha hızlı performans elde etmenin önü açılır.
2006 yılında dijital reklam alanında çoklu hedefleme özelliği ortaya çıkar ve Facebook, kullanıcılarının ilgi alanlarını ve demografik bilgilerine odaklanır. Yine aynı yıl Twitter kurulur.
2007 yılında Google, dijital reklamcılık endüstrisini dönüştürecek olan DoubleClick platformunu 3.1 milyon dolara satın alır. iPhone da bu yıl içerisinde üretilir ve mobil reklamcılık alanında oldukça etkili olur.
2008 yılında taşlar biraz daha yerine oturuyor. Dijital ajans terimi, markalaşma, sosyal medya, halkla ilişkiler, pazarlama ve daha fazlasını sunma amacıyla oluşturulur.
iPhone 3G’nin piyasaya sürülmesinin ardından Apple mağazası App Store, piyasadaki algıları değiştirir.
Bundan 10 yıl önce, yani 2009 yılında Google, gerçek zamanlı arama motoru sonuçlarını tanıtır, görüntülü reklam kullanımı artar ve “Influencer Marketing” bu yıl içerisinde ortaya çıkar.
2010 yılında sahneye Apple ve Instagram çıkar. Apple, mobil reklamcılığa önem veren ilk nesil ipad’leri piyasaya sürer ve Instagram, ilk kez sadece iPhone cihazlar için kullanıma sunulur. Instagram, malumunuz daha sonra Facebook tarafından satın alınacaktır.
2011 yılında Snapchat sahneye çıkar ve artırılmış gerçeklik özelliklerine sahip videoların geniş kullanımı popülerliğini yükseltir.
2012 yılında ise gerçek zamanlı teklif özelliği keşfedilir ve 2013 yılında gerçek zamanlı pazarlama bir terim haline gelir. Aynı yıl Instagram, kullanıcıların daha önce yapılan paylaşımları reklam olarak tanıtma özelliği sunar.
2014 yılı mobil reklam yılı olur ve mobil uygulama içi reklamlara odaklanılır.
2015 yılında mobil trafiğin, web trafiğini ilk kez geçtiği yıl olarak karşımıza çıkar. Aynı yıl video tüketim oranları da artmaya başlamıştır.
2016 yılında, Pokemon Go uygulaması 45 milyon kullanıcıya ulaşması, oyun pazarlamacılarının artırılmış gerçeklik teknolojisine bakış açısını değiştirir.
2017 yılında iAB tarafından tanıtılan ads.txt ile dijital reklamcılık şeffaflık kazanırken,
dijital reklamlar, reklam ajanslarının gelirlerinin yarısından fazlasını oluşturur.
2018 yılında ses tanıma teknolojisinin gelişmesi ile yeni dijital asistanlar kullanılmaya başlandı. Yine geçtiğimiz yıl KVKK Mayıs ayında yürürlüğe girdi ve işletmelerin kullanıcı verilerini toplama, saklama ve kullanma şeklini değiştirdi.
Bu yıl, IoT, arttırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojilerinin gelişmesi ile kişiselleştirilmiş reklam gösterme konusunda daha etkili adımlar atılmaktadır.
Önümüzdeki yıl sizce dijital reklam dünyasında ne gibi değişiklikler olacak? Yorumlarınızı bekliyoruz…
